Sposoby restrukturyzacji gospodarstwa rolnego
Restrukturyzacja gospodarstw rolnych możliwa jest zarówno w ramach rozwiązań przewidzianych w ustawie z dnia 15 maja 2015 roku – Prawo restrukturyzacyjne (czytaj: „Rolniku, nie zwlekaj z restrukturyzacją!„), jak również w ramach rozwiązań przewidzianych w ustawie z dnia 9 listopada 2018 roku o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzeniu gospodarstw rolnych (czytaj: „Restrukturyzacja zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwo rolne„)
Przejęcie długu przez KOWR
Ostatnia ze wskazanych ustaw przewiduje, że jedną z form pomocy upadających gospodarstw jest m.in. przejęcie przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa długu od rolnika prowadzącego takie gospodarstwo pod warunkiem przeniesienia własności całości lub części nieruchomości rolnej na rzecz Skarbu Państwa (o ile dług nie przekroczy wartości nieruchomości rolnej pomniejszonej o sumy ustanowionej na niej hipoteki). Skorzystanie z tej formy pomocy nie oznacza zaprzestania prowadzenia gospodarstwa rolnego. Wręcz przeciwnie, dotychczasowy właściciel może skorzystać z prawa pierwszeństwa do dzierżawy przejętej przez KOWR nieruchomości, jak i dzierżawy z zapewnieniem dzierżawcy prawa kupna oraz z możliwości nabycia przejętej nieruchomości po upływie co najmniej 5 lat od dnia przeniesienia jej własności na rzecz Skarbu Państwa.
Przyczyny niskiej skuteczności pomocy
Warunkiem skorzystania z omawianej wyżej pomocy jest złożenie wniosku wniosek o przejęcie długu. Od początku jej obowiązywania, tj. od 1 stycznia 2019 roku do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa wpłynęło 258 wniosków, z czego jedynie 37 zostało rozpatrzonych pozytywnie. Duża część tych wniosków nie została rozpatrywana, gdyż rozpoczynało się dochodzenie wierzytelności przez wierzycieli poprzez skierowanie egzekucji z nieruchomości należących do rolników.
Sposób usprawnienia skorzystania z pomocy KOWR
Celem uprawnieninia procesu restrukturyzacji zobowiązań finansowych rolników oraz zapewnienie im ochrony przed egzekucją komorniczą na czas rozpatrywania wniosku o przejęcie długu przez KOWR, w dniu 25 czerwca 2025 roku została uchwalona przez Sejm nowela ustawy o restrukturyzacji zadłużenia gospodarstw rolnych.
Celem uchwalonej nowelizacji jest wprowadzenie dodatkowej ochrony dla rolników znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej poprzez czasowe wstrzymanie egzekucji komorniczych wobec długów, które są objęte procedurą restrukturyzacyjną. Kluczowa zmiana polega na dodaniu do obowiązującej ustawy przepisu, który stanowi, że samo złożenie wniosku o przejęcie długu przez KOWR skutkuje automatycznym zawieszeniem toczących się postępowań egzekucyjnych dotyczących tego długu do czasu rozpatrzenia wniosku.
Wejście w życie noweli
Dodatkowo wprowadzono przepis przejściowy, zgodnie z którym nowa regulacja znajdzie zastosowanie także do wniosków o przejęcie długu, które zostały złożone przed wejściem w życie ustawy, ale do tego czasu nie zostały jeszcze rozpatrzone. W takim przypadku zawieszenie postępowania egzekucyjnego nastąpi automatycznie z dniem wejścia w życie nowelizacji. Nowelizacja wejdzie w życie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Los ustawy zależy od Senatu, a następnie od podpisu Prezydenta.
Podsumowanie
Restrukturyzacja zadłużonych gospodarstw to trudny i złożony proces. Jego przeprowadzenie zaś możliwe jest pod warunkiem podjęcia w pełni profesjonalnych działań. Zadłużony rolnik może skorzystać zarówno ze standardowych procedur uregulowanych w Prawie Restrukturyzacyjnym, jak i z innych dedykowanych form pomocy (w tym omówionej wyżej). W przypadku gdybyś poszukiwał wsparcia w przeprowadzeniu restrukturyzacji, nasz zespół pozostaje do Twojej dyspozycji.
