W celu przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji nie zawsze konieczne jest zawarcie układu ze wszystkimi wierzycielami. Układ częściowy pozwala na „porozumienie się” z poszczególnymi wierzycielami bez konieczności angażowania w postępowanie restrukturyzacyjne wszystkich wierzycieli.
Czym jest układ częściowy i jakich wierzycieli może dotyczyć układ częściowy?
Układ częściowy polega na restrukturyzacji wybranych, zazwyczaj kluczowych dla działalności operacyjnej dłużnika zobowiązań. Wyodrębnienie wierzytelności podlegających układowi częściowemu powinno odbyć się o obiektywne, jednoznaczne i uzasadnione ekonomicznie kryteria dotyczące stosunków prawnych wiążących wierzycieli z dłużnikiem.
Układem częściowym mogą być objęci wierzyciele, którym m.in. przysługują wierzytelności:
- z tytułu finansowania działalności dłużnika przez udzielone kredyty, pożyczki i inne podobne instrumenty;
- z tytułu umów o zasadniczym znaczeniu dla funkcjonowania przedsiębiorstwa dłużnika, w szczególności z tytułu dostawy najważniejszych materiałów lub umów leasingu majątku niezbędnego dla działalności prowadzonej przez dłużnika;
- zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską na przedmiotach i prawach niezbędnych do prowadzenia przedsiębiorstwa dłużnika;
- największe określone według sumy.
Należy wskazać, że dopuszczalne jest również objęcie układem częściowym wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo na majątku dłużnika nawet bez ich zgody, ale jedynie w sytuacji gdy przedsiębiorca zaproponuje im w ramach układu pełne zaspokojenie bądź zaspokojenie w zakresie nie niższym niż w przypadku dochodzenia przez wierzycieli zaspokojenia z przedmiotów zabezpieczenia.
W jakich postępowaniach restrukturyzacyjnych może być przyjęty układ częściowy?
Układ częściowy może zostać przyjęty i zatwierdzony wyłącznie w postępowaniu o zatwierdzenie układu albo przyspieszonym postępowaniu układowym, natomiast w toku postępowania sanacyjnego dopuszczalne jest złożenie wniosku o zatwierdzenie układu częściowego.
Zalety układu częściowego
Układ częściowy jest odpowiedzią ustawodawcy na sytuacje, w których nie jest konieczne zawieranie układu z wszystkimi wierzycielami. Układ częściowy jest dość często spotykany w praktyce. Niejednokrotnie bowiem dłużnik ma problem ze spłatą największych kwotowo zobowiązań. Największą zaletą układu częściowego jest to, że nie angażuje w postępowanie wszystkich wierzycieli. Wierzyciele nieobjęci układem częściowym nie są bowiem zawiadamiani o otwarciu postępowania o zatwierdzenie układu. W postępowaniu o zatwierdzenie układu zarówno dłużnik, jak również nadzorca nie są obowiązani udzielać wierzycielowi nieobjętemu układem częściowym informacji o sytuacji majątkowej dłużnika i możliwości wykonania układu częściowego. Wierzyciel nieobjęty układem częściowym może jedynie zgłaszać zastrzeżenia w zakresie niezgodnego z prawem określenia kryteriów wyodrębnienia wierzycieli objętych układem częściowym oraz w zakresie zgodności propozycji układowych.
Jaka jest różnica pomiędzy układem zwykłym a układem częściowym?
Poza wskazaną już powyżej największą różnicą polegającym na tym, iż „zwykły” układ w gruncie rzeczy dotyczy wszystkich wierzycieli dłużnika, a układ częściowy tylko wybranych, różnicą pomiędzy układem częściowym a „zwykłym” układem jest sposób liczenia głosów na zgromadzeniu wierzycieli. W tradycyjnym postępowaniu restrukturyzacyjnym, układ jest przyjęty, jeżeli wypowie się za nim większość głosujących wierzycieli, którzy oddali ważny głos. Wierzyciele Ci muszą mieć łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom. W układzie częściowym liczone są głosy wierzycieli uprawnionych do głosowania. Innymi słowy, jeśli któryś z wierzycieli nie zagłosuje to będzie mieć to wpływ możliwość zawarcia układu.
Podsumowanie
W praktyce dłużnik powinien przemyśleć nie tylko jaki rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego wybierze, ale również czy bardziej zasadny w okolicznościach danej sprawy nie jest układ częściowy. Układ częściowy daje bowiem realną szansę na przywrócenie dłużnika do rynkowej rywalizacji, bez konieczności angażowania do tego wszystkich jego wierzycieli.
